Adri Breed's published creative writing
Skryfopdrag
Bankie nommer 10 in die NWU Botaniese tuin
Soms is die langste stap in 'n tuin
'n stap wat wel naby is, maar te ver,
want nat oggenddou trek jou broeksoom in
soos bondels klits wat deur jou kousstik ryg
en hoekdorings haak aan jou elmboogmou.
Vroegmodderklei maak jou skoensole glad
dat jy mooi moet let waarop jy trap
terwyl jy klim teen die mensgemaakte rant
en jy gryp na uitsteektakke van bywortelkruid.
Jy kom bo met die verwagting van uitsig as beloning
maar daar is die vullis van die vorige dag se vryers
op die bankie waar jy wil sit.
En as jy tog sit, sien jy agter jou
'n spoor en dakke en ʼn beton inskuifmuur
en voor jou is kleinbos en ruigte en ʼn tak.
ʼn Uitsig sal jy self moet versin.
Jy probeer luister verby die dreun van die trok
op die Carletonvillepad wat jy ook van die rant af kan sien
en die rooi kar op die brug
en die geratel by nuwe groen ingenieursgebou,
tót jy dit raakhoor :
uit die ruig kom net betyds
die getortel wat nog die heeltyd daar was.
____________________________________________
Breed, Adri. 2015. "Skryfopdrag: Bankie nr 10 in die NWU". Byderhand.net - Tuinverse. URL
’n Pers berg
Wanneer vandag soos ’n pers berg agter my lê,
sal ek al vergeet het dat ek jou nog hier wil hê.
Ek sal nie meer weet waaroor ons nog moes praat,
en ek sal nie meer soek na wat jy agter kon laat.
Daarom sien ek uit na daai gewone dag,
wanneer ek jou nie meer voor die deur verwag.
En wanneer die laatdag in vuurgeel om my heen strek,
sal ek nie meer die hartstog voel wat skemer in my wek.
Die winterwind sal saans al onthou wegwaai,
en jy sal nie meer warrelend al om my bly draai.
Daarom sien ek uit na daai gewone nag,
wanneer ek nie eensaam na jou lê en smag.
Die oggendsang van somervoëls sal my weer bekoor,
omdat ek weer sal luister en dit bo die stilte hoor.
Die somerreën sal nie meer my trane wees,
En ek sal nie meer die lengte van tyd vrees.
Daarom sien ek uit na daai gewone dag
wanneer ek nie meer net hier vir jou wag.
____________________________________________
Breed, Adri. 2011. 'n Pers berg. Litnet. URL
Sneeu in Afrika
"Krrt-krrek-krrt-krrek"
raas die pitte om haar enkels
en die skuipe om haar nek.
Haar voete trap-trap ritmies
op die yswit moddergrond.
Haar swaar boude swaai stadig
heen en weer rond.
"As dit pap reën moet jy skep."
neurie sy in klankige taai.
"Ja, skep!" skreeu 'n berg-aap
ver weg in die vaal.
"Skep, skep, skep, skep ..."
raas 'n loopvoël en hol in die bos.
"As dit pap reën moet jy skep."
beaam sy uit voile bors.
"Skeeeeeep!" roep die grys voël
in die soetdoringboom.
"Sssssskep" sis 'n adder vanuit 'n klip se soom.
"Ek sal skep!" skrik sy vir hom
en skep dan haar houers vol
van alles rondom.
____________________________________________
Breed, Adri. 2008. "Sneeu in Afrika". Litera, Literator, 29(2):237-238. URL
Skil
Om nugter te wees
is om ‘n pomelo te skil
om sy wîe te skei,
om elke garing af te rafel,
elke wig so huid-uit om te dop,
dat jy elke sel sap
alleen
kan proe.
____________________________________________
Breed, Adri. 2015. "Twee gedigte". Litera, Literator. 37(1) URL
Gestikte stad | Pretoria
Hierdie stad lê op heuwels
Gedrapeer soos ‘n vlag of doilie
Sy snelweë soos linte geryg
Deur bruinblink sandstene
Gestrik, gekruis, geknoop
Karre soos blink, bont krale gesnoer
In rye en blokke
Swart, geel, groen, rooi, wit, blou
Verlepte pers –
Misgekyk soos ‘n bekende kwilt teen ‘n muur.
____________________________________________
Breed, Adri. 2013. "Pretoria" – ʼn gedig. Guillotine 2. URL
Gent
In Zonder Haat Straat
voel ek die dowwe reën op my
winterwit vel
en ek kyk op, en soek
tussen die wolke die Son
wat warmer skyn
in Afrika.
____________________________________________
Breed, Adri. 2009. "Gent" – ʼn gedig. Litnet. URL
Berlyn
As Afrikaan loop ek
deur hierdie moordvaal stad
en voel snaaks tuis.
Van een bros grysklipmonument na 'n ander en
loop ek langs geelkoperplate van die Berliner Mauer
en ek let toevallig op skrapnel
en dan reis ek met 'n moltrein vanaf die Hauftbahnhof,
vir 'n film in die Sony Centre.
Die reuse deursigtige konstruksies,
die nuwe blou monumente vir
die geskerwenes.
En ek wonder
hoeveel moet nog gebeur voor óns
ook kan bou met glas.
____________________________________________
Breed, Adri. 2009. "Berlyn" – ʼn gedig. Litnet. URL
4 Haikoes
Herfs
taai akkerblare
lê op die pad, en jy sien
die boom se are
Winter
wit warm asem
wat stomend stroom deur my serp
word koue wasem
Lente
ek pluk vol sakke
uitspattige pienk bloeisels
op grysbruin takke
Somer
vrugte hang geelbont
swaar en lomp rond in bome
en vrot op die grond
____________________________________________
Breed, Adri. 2008. "Vier haikoes". Litera, Literator, 29(2):237-238. URL
Die ontmanning van ’n man en van ’n vrou
Gala avec Cotelettes (1933) en
Cenisitas (1927) van Salvador Dali
I.
skille
van ‘n mensekop
velle
van ‘n pienk roosknop
hangend
soos slappe lint
haar man
word voor haar kind
II.
in dié land is vir ons bekend
landskappe van pienkwit velle
dinge wat geamputeerd hang soos
piele
hiér koester ons net doodstil wrokke
in ons slape in die nag
en in die dag is als weer wel
asof ons dán iets goeds verwag
____________________________________________
Breed, Adri. 2015. "Twee gedigte". Litera, Literator. 37(1) URL
Potchefstroom
in Molenstraat
sit duiwe soos meeue
op dakke en skrop
en huisies met gewels en stoepe
staan outyds gestapel
tussen rankplante en rose,
en die karre van Tomstraat
raas stadig en ver
en studente stry
by die bure om 'n braaier
en kinders jaag op fietse
en honde keffend daarna
en elke kwartier onthou ek
dat God se huis in Molenstraat staan.
____________________________________________
Breed, Adri. 2009. "Potchefstroom" – ʼn gedig. Litnet. URL
Messina
Messina is 'n grys dorp
waar kremetarte opvallend lomp
oorgewig, ontaktvol gestapel staan.
Soggens ruik dit daar na teerpale, gras
brood en bier, en smiddae net na teer.
In die strate slenter immigrante
nêrens om heen te gaan
hul babas treurig op hul heupe.
Taxi's en swaarvoertuigtrokke
raas. Die hel kan so klink.
Die son van Messina brand warm -
vrouens in bakkies en karre
voor die koöperasie
het sweetdruppels tussen hul borste.
In Messina sit mense saans
In groen heininglose erwe
koedoevleis en braai.
____________________________________________
Breed, Adri. 2009. "Messina" – ʼn gedig. Litnet. URL
Theatre productions
Breed, Adri & Vivier, Pierre-André (authors). 2013. Droombos kry 'n nuwe prinsessie. Childrens theatre performed at Atterbury Theatre and Aardklop National Art festival 2013.
Breed, Adri (director). 2010-2011. Boegoe vannie liefde - a musical theatre production performed at four national arts festivals (Volksbladfees 2010, Aardklop 2010, Woordfees 2011 en KKNK 2011), written by Hans du Plessis and Lize Beekman.
Breed, Adri (director). 2008-2009. Vaderlandsvolk. A theatre production performed at Cachet Kleinteater.
Public appearances by Adri Breed
US Woordfees 2019: Afrikaans se Afrika-komvandaan
Waar het Afrikaans begin? Wie het eerste Afrikaans gepraat? Hoe het die Khoi en Portugese met mekaar handel gedryf? Watter rol het slawe gespeel in die ontstaan van Afrikaans? Christo van Rensburg se Van Afrikaans gepraat ondersoek hierdie vrae. Van Rensburg is oorlede die aand toe hy aan die bladproewe van hierdie boek gewerk het en daar is by die US Woordfees hulde aan hom gebring deur ’n paneelbespreking oor Afrikaans se Afrika-komvandaan. Op die paneel was Willa Boezak, ’n plaaslike taalaktivis, Theresa Biberauer, ’n taalkundige aan die universiteit van Cambridge en Karin Brynard, wie se misdaadroman Tuisland in die Kalahari afspeel. Adri Breed was die gespreksleier. URL
Aardklop 2019: Is die storie van Afrikaans nog relevant?
Met Wannie Carstens, Danny Titus en Adri Breed (gespreksleier) Die boek kyk opnuut na Afrikaans se veelkantige herkoms: die Europese geskiedenis én veral Afrikaans se Afrika-herkoms. Vanaf die opbouproses sedert die 17de eeu tot amptelike taal-erkenning in 1925, die ontwikkeling as volwaardige standaardtaal in die 20ste eeu en die ongelukkige apartheidsverlede en versoeningsprosesse wat hierna nodig was. Die wit verlede van Afrikaans word aangevul met die bruin en swart verlede sodat ’n gedeelde verlede van die sprekers van Afrikaans vertel word. Donderdag 26 September, 10:30. URL (Foto: Susan Cilliers)